Το περιοδικό "Βιβλιοθήκες και Πληροφόρηση" στα πρώτα του βήματα

 

Η φωτογραφία στο πρώτο τεύχος του περιοδικού, Ιούλιος 1984, από την ημερίδα ΤΕΕ - ΕΕΒ με τίτλο "Η πληροφορική στην πληροφόρηση: Βιβλιοθήκες και Υπηρεσίες Τεκμηρίωσης στην Ελλάδα". Διακρίνονται, ανάμεσα στους άλλους,  η Άννα Σολωμού, Προϊσταμένη τότε της Μονάδας Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης ΤΕΕ και ο Βαγγέλης Μπούμπουκας, Διευθυντής του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης

Συνεχίζοντας το ξεφύλλισμα των πρώτων τευχών του περιοδικού "Βιβλιοθήκες και Πληροφόρηση", και με την ευκαιρία των μεθαυριανών εκλογών στην Ένωση Βιβλιοθηκονόμων, θα θυμηθώ τις εκλογές που έγιναν στις 26 Απριλίου 1985.

Μέχρι τότε,   η σύνθεση του Δ.Σ. ήταν η εξής:

Φέσσα Ρωξάνη, πρόεδρος

Ζαχιώτη Νίκη, γραμματέας

Χατζοπούλου Κατερίνα, αντιπρόεδρος

Γεροστάθη Σταυρούλα, ταμίας

Άνθη Έλλη, ειδ. γραμματέας

Βασιλάκου Έμμη, μέλος

Θανοπούλου Κατερίνα, μέλος

Μορελέλη Μερσίνη, μέλος

Σκανδάλη Νίνα, μέλος

Κάλτσας Γιάννης, αντιπρόσωπος επαρχίας

Παντελιά Γεωργία, αντιπρόσωπος επαρχίας

Χριστοδούλου Βασιλική-Στυλιανή, αντιπρόσωπος επαρχίας

Το νέο Διοικητικό Συμβούλιο είχε την παρακάτω σύνθεση:

Ζαχιώτη Νίκη, πρόεδρος

Χατζοπούλου Κατερίνα, γραμματέας

Μακροθύμιου Ελένη, αντιπρόεδρος

Κορρές Νικόλαος, ταμίας

Κάλτσας Γιάννης, ειδ. γραμματέας

Καρακώστας Δημήτρης, μέλος

Καυγά Γλυκερία μέλος

Ξεροβάσιλας Παναγιώτης, μέλος

Σκανδάλη Νίνα, μέλος

Γκόβελα Ντίνα, αντιπρόσωπος Στερεάς Ελλάδας

Λύρα Μαρία, αντιπρόσωπος Πελοποννήσου

Μητράγκας Γιώργος, αντιπρόσωπος Β. Ελλάδας

Οι άξονες πάνω στους οποίους έκρινε το νέο Δ.Σ. ότι θα  έπρεπε να κινηθεί ήταν η επαγγελματική αποκατάσταση των βιβλιοθηκονόμων, η αποτελεσματική λειτουργία των βιβλιοθηκών μέσω σωστής νομοθεσίας και η πλήρης αναγνώριση της Ένωσης ως επίσημου φορέα του κλάδου. Με βάση τους άξονες αυτούς, έθεσε τους παρακάτω στόχους, οι οποίοι παρουσιάζονται αναλυτικά στο τεύχος 4 (Σεπτέμβριος 1985):

• Νομοθεσία - Εθνικό Δίκτυο Βιβλιοθηκών
• Επιμόρφωση - Σεμινάρια
• Μετάφραση - Έκδοση Dewey
• Μεταφορά Βιβλιοθηκών από ΥΠΕΕ σε Υπ. Παιδείας
• Σχολικές Βιβλιοθήκες

Ήδη, στο τεύχος Μαρτίου 1986 δημοσιεύονται οι δραστηριότητες της Ένωσης με σημαντικά χαρακτηριστικά την παρουσίαση συγκεκριμένων θέσεων και ενεργειών του Δ.Σ. και την πλούσια συμμετοχή των μελών στις Επιτροπές της Ένωσης.
 
Θα είχε πολύ ενδιαφέρον να έκανε κανείς μια έρευνα διαδρομών για τα ζητήματα που έθετε το Δ.Σ. από τότε μέχρι και σήμερα. Τι έγινε από τότε, τι έμεινε στη μέση, ποια αναμένονται ακόμη μετά από σχεδόν 30 χρόνια.

Αντιγράφω από το πρόγραμμα του 1986:

"... Οι μεμονωμένες ενέργειες  που γίνονται όλο και πιο συχνά σήμερα για τη μηχανοργάνωση των βιβλιοθηκών, κυρίως στο χώρο των Πανεπιστημίων, χωρίς καμιά πρόβλεψη και ως προς την συμβατότητα των συστημάτων και ως προς την τεχνική επεξεργασία  του υλικού, εντείνουν τα ήδη υπάρχοντα προβλήματα διαιωνίζοντας τις κακές καταστάσεις. Πιστεύουμε πως μια επιτροπή πρέπει ειδικά και άμεσα να ασχοληθεί με το θέμα..."

Βλέπε και: Βιβλιοθήκες, πληροφόρηση και λογοκρισία: μια συζήτηση πριν από 27 χρόνια!

Η Μουσική μέσα μας

Η γιαγιά μου γύρω στο 1974 με την κιθάρα μου, τότε που προσπαθούσα να μάθω με δασκάλα την κυρία Βόλακα στο Ωδείο Χανίων. Δυστυχώς, κράτησαν λίγο τα μαθήματα. Πολύ λιγότερο κράτησαν τα μαθήματα και για τον αδελφό μου, που επίσης ήθελα (εγώ) να μάθει κιθάρα (και εκείνος!)

Ti

Παριζιάνικη Λατέρνα στη Μονμάρτη, Μάιος 2010 και η συμπαθητική κυρία, απαράλλαχτη Εντίθ Πιαφ, μας έκανε να λικνιζόμαστε στις αξέχαστε μελωδίες του Padam Padam... , του  la vie en rose... , του je ne regrette rien... , του  les amants de paris...

Όμορφος που είναι ο κόσμος της μουσικής!

Καλή ψήφο λοιπόν, σε καλή μεριά και ... "μη φοβάσαι που φοβάσαι..."

Άιντε μη φοβάσαι που φοβάσαι

φίλος με τον πόνο να' σαι

πάντα έχει η ζωή

κάτι πιο βαθύ να πει

και ο φόβος και ο πόνος

είναι δυο σοφοί.

Έτσι τραγούδησε μουσικά το "σοφό" φόβο ο Νίκος Ξυδάκης με τα λόγια του Μανώλη Ρασούλη. Ο φόβος είναι η λέξη που κυριαρχεί σε αυτές τις εκλογές και για πραγματικούς λόγους (αν και προσωπικά δεν θα χρησιμοποιούσα αυτή τη λέξη, θα έλεγα προβληματίζομαι, νοιάζομαι, ενώ αντίθετα αυτό που φοβάμαι είναι το σκοτάδι, αλήθεια λέω) και γιατί καλλιεργείται (από αυτούς που όχι μόνο δεν φοβούνται το σκοτάδι, έτσι φαίνεται, αλλά θαμπώνουν από το φως της μέρας, τον ήλιο, την αλήθεια, τη διαφάνεια ...).

Ξανάγραψα για το φόβο, για το φόβο εκείνο που θα κάνω κάτι άλλο, όπως τραγούδησαν οι Στέρεο Νόβα. Θυμήθηκα το τραγούδι του Ρασούλη (εκείνου του τόσο σοφού ανθρώπου) από το άρθρο του Γιώργου Κοκκινάκου στην Πυξίδα (εφημερίδα και ιστολόγιο από τα Χανιά) με τον τίτλο "Μπροστά στην κάλπη". Κι επειδή μου αρέσουν τα κείμενα του Γιώργου, αντιγράφω εδώ ένα απόσπασμα:

"... Ένας ΣΥΡΙΖΑ πρώτο κόμμα μπορεί να κάνει τη διαφορά και στην Ευρώπη. Μπορεί να ανοίξει την ατζέντα όσο και αν φαίνεται δύσκολο. Ταυτίζουν τελείως προβοκατόρικα τις πολιτικές του ΣΥΡΙΖΑ με την επιστροφή στη δραχμή, αγνοώντας τον βαθύ ευρωπαϊκό του προσανατολισμό εδώ και πολλά χρόνια. Και αν ακόμα υπήρχε κάποιος κίνδυνος για έξοδο από την Ε.Ε και το ευρώ, με τις πολιτικές της αριστεράς, ίσα-ίσα τα κόμματα του μνημονίου δεν θα έπρεπε να επισείουν αυτόν τον κίνδυνο, αλλά θα έπρεπε να είναι ταγμένα με την φωνή της επαναδιαπραγμάτευσης. Για το συμφέρον της Ελλάδας.

Μετά τις εκλογές όμως η ατζέντα άλλαξε ήδη. Η μισή Ευρώπη συζητά για την κρίση της Ελλάδας. Ένα μικρό κόμμα άλλαξε τα δεδομένα. Γιατί η πολιτική και η ιστορία προχωρεί με ασυνέχειες. Στην πολιτική δεν ισχύει η πρακτική αριθμητική.

Αυτό δεν σημαίνει ότι οι Έλληνες δεν πρέπει να αλλάξουμε συμπεριφορές, μοντέλο ζωής και κοσμοείδωλο. Η κοινωνία μας αλλά και η κρατική μας οργάνωση πρέπει να αλλάξει. Αλλά αυτό είναι άλλο θέμα. Ο Τσίπρας έχει τα νιάτα, έχει την ορμή, έχει την δύναμη να τολμήσει. Έχει ακόμα αν θέλετε «άγνοια κινδύνου» να εκφράσει τους φτωχούς ανθρώπους, τους παρίες της κοινωνίας αλλά και τα μεσαία στρώματα που προλεταριοποιούνται. Αν τους εκφράσει αυθεντικά, αν στη φωνή του αναγνωρίσουν την φωνή τους μόνο τότε θα τον εμπιστευθούν.

Μη φοβάσαι που φοβάσαι λοιπόν……."

Βιβλιοθήκες, πληροφόρηση και λογοκρισία: μια συζήτηση πριν από 27 χρόνια!

Το πρώτο τεύχος του περιοδικού "Βιβλιοθήκες και Πληροφόρηση" κυκλοοφόρησε τον Ιούλιο 1984. Συντακτική Επιτροπή ήταν: Γατσούλη Μαρία, Ζαφείρα Αγγελική, Καλογεράκη Ελένη, Καυγά Γλυκερία, Κράους Αλέξης, Πολυδώρου Ιωάννα, Σταυρόπουλος Νίκος, Τοράκη Κατερίνα, Τσομή Ζέφη και Χατζοπούλου Κατερίνα.

Πώς μου ήρθε τώρα και πήγα 27 χρόνια πίσω. Έχοντας την έγνοια για όσα συμβαίνουν στον τόπο μας τον τελευταίο καιρό και για την παρουσία και δράση αντιδημοκρατικών, φασιστικών ομάδων, σπέρνοντας το φόβο και την ανασφάλεια στους πολίτες, και με αφορμή τον προβληματισμό αν πρέπει ή όχι να δίνεται βήμα μέσα από τα ΜΜΕ στις ομάδες αυτές εξαιτίας της κοινοβουλευτικής τους δύναμης,  θυμήθηκα μια συζήτηση που είχε γίνει μέσα από το περιοδικό της Ένωσης Ελλήνων Βιβλιοθηκαρίων (όπως ήταν τότε η ονομασία της σημερινής Ένωσης Ελλήνων Βιβλιοθηκoνόμων και Επιστημόνων Πληροφόρησης) στα μέσα της δεκαετίας του '80. Και ανέσυρα τα τεκμήρια που έχω από τα χρόνια εκείνα.

Είχε δημοσιευτεί τότε ένα σχόλιο στη στήλη Μικρά-μικρά... του περιοδικού της Ένωσης "Βιβλιοθήκες και Πληροφόρηση" (τ. 3, Μάρτης 1985, σελ. 11) με αφορμή τη συζήτηση σε συνεδρίαση δημοτικού συμβουλίου αν έπρεπε ή όχι να απομακρυνθεί το "Πιστεύω" του Παπαδόπουλου από τη Βιβλιοθήκη του Δήμου εκείνου. Το σχόλιο τελείωνε ως εξής: "Εμείς που πιστεύουμε στον κοινωνικό και πολιτιστικό ρόλο των βιβλιοθηκών, έχουμε χρέος να απαλλάξουμε τους χώρους που δουλεύουμε από έντυπα αντικοινωνικά, αντεθνικά και σκοταδιστικά που θυμίζουν μαύρες εποχές στην ιστορία του λαού μας".

Αντίγραφο της επιστολής του μέλους της ΕΕΒ ως απάντηση στο σχολιαστή του τεύχους 3 (Μάρτιος 1985), δημοσιεύτηκε στο τεύχος 5 (Μάρτιος 1986)

Βιβλιοθηκονόμος, μέλος της Ένωσης, έστειλε επιστολή απάντηση στο σχόλιο (δημοσιεύτηκε σε επόμενο τεύχος ολόκληρη), εκφράζοντας την άποψη ότι "ο χρήστης πρέπει να έχει πρόσβαση σ' όλα τα κείμενα, γιατί μόνο τότε με ελεύθερη βούληση θα μπορεί να αποφασίσει τι του πηγαίνει περισσότερο...". Μάλιστα, επικαλείται ένα πραγματικό γεγονός όπως λέει, σύμφωνα με το οποίο  όταν ο Λένιν το 1905 βρισκόταν στην παρανομία και ζήτησε από ένα νέο να του φέρει τον τύπο της ημέρας, εκείνος ως πολύ ενθουσιώδης έφερε τον τύπο της αντιπολίτευσης. Ο Λένιν πέταξε όλες τις εφημερίδες στα σκουπίδια, λέγοντας στο νεαρό του σύντροφο: "Σύντροφε, αυτά που έφερες τα γράφουμε εμείς και ξέρουμε τι λένε, αυτά που θέλουμε να ξέρουμε είναι τι γράφουν οι αντίπαλοί μας..." Και τελειώνει η επιστολή με την φράση: "Ο δογματισμός των βιβλίων δεν βλάφτει, ο δογματισμός των ανθρώπων καταστρέφει".

Από τότε, πολλές φορές έχω συζητήσει το θέμα, επικαλούμενη και τα παραπάνω, με φοιτητές στα τμήματα βιβλιοθηκονομίας που δίδασκα και με βιβλιοθηκονόμους στα διάφορα σεμινάρια. Οι απόψεις ποικίλλουν και σχετίζονται με ζητήματα όπως ελευθερία στην πληροφόρηση, ελευθερία στην πρόσβαση, ελευθερία στην έκφραση, δικαίωμα στην πληροφόρηση, δημοκρατία, λογοκρισία.

Βρήκα ενδιαφέρουσα τη διεθνή βάση δεδομένων Beacon for Freedom of Expression, παραγωγή της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Νορβηγίας ως δώρο στη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας και όπου κανείς μπορεί να βρει χρήσιμες πληροφορίες γύρω από το θέμα γενικά αλλά και τεκμήρια που είχαν λογοκριθεί/απομακρυνθεί σε διάφορες περιόδους. Μεγάλο θέμα...

Όμως οφείλω να σημειώσω ότι σε κάθε περίπτωση, δεν αρκεί να επικαλούμαστε έννοιες όπως ελευθερία, δημοκρατία, δικαίωμα κτλ., αν δεν υπάρχει εκπαίδευση/ενημέρωση/αντίληψη/κρίση. Και βέβαια, ειδικά στη δημόσια βιβλιοθήκη, και εγρήγορση.

(Για τα πρώτα εκείνα τεύχη, θα επανέλθω).

"Όποιος στη μάχη πάει για να πεθάνει, στρατιώτη μου για πόλεμο δεν κάνει"

Από το Τρωικό κάστρο η Ανδρομάχη
στον Έκτορα που κίναε για τη μάχη
φώναξε με φωνή φαρμακωμένη:

«Στρατιώτη μου, τη μάχη θα κερδίσει,
όποιος πολύ το λαχταρά να ζήσει.
Όποιος στη μάχη πάει για να πεθάνει,
στρατιώτη μου για πόλεμο δεν κάνει»

Έτσι κι εμένα η κόρη του Γαβρίλη
σαν έφευγα στις 20 τ' Απρίλη
μου φώναξε ψηλά από το μπαλκόνι:

«Στρατιώτη αν θες τη μάχη να κερδίσεις,
μια κοπελίτσα κοίτα ν' αγαπήσεις.
Όποιος το γυρισμό του όρκο δεν κάνει,
στρατιώτη μου, τον πόλεμο το χάνει». 

Το παραπάνω τραγούδι "Ο Έκτορας κι η Ανδρομάχη" από το "Παραμύθι χωρίς όνομα" (στίχοι Ιάκωβος Καμπανέλλης, μουσική Μάνος Χατζηδάκης, τραγούδι Λάκης Παππάς), με αφορμή τη σημερινή αναφορά του Αλέξη Τσίπρα στη διακαναλική συνέντευξη. Σε αναμονή λοιπόν!

"Βαϊμάρη: Η ανάπηρη δημοκρατία 1918-1933"

Εξαιρετικά ενδιαφέρον (και επίκαιρο για την περίοδο που το διάβασα, μιας και συνεχώς γίνεται αναφορά) είναι το παραπάνω βιβλίο του Γερμανού καθηγητή Heinrich Winkler (εκδ. Πόλις, 2011, μετάφραση Άντζη Σαλταμπάση). Αναφέρεται στα πολιτικά πράγματα όπως διαμορφώθηκαν και εξελίχθηκαν στη Γερμανία από το 1918 αμέσως μετά τον Α' Παγκόσμιο πόλεμο και μέχρι την άνοδο του Χίτλερ στην καγκελαρία το 1933.

Το 1918 η Γερμανία βρίσκεται υπό τη σκιά της πολεμικής ενοχής, οι Σύμμαχοι επιβάλλουν σκληρές κυρώσεις (εδαφικές και οικονομικές) και στο εσωτερικό υπάρχει μια συνεχής αβεβαιότητα ως προς τις δυνάμεις που κυβερνούν και ως προς το σύστημα διακυβέρνησης τόσο συνολικά όσο και στις λεπτομέρειές του. Ο κόσμος στην Ευρώπη βγήκε κουρασμένος και σακατεμένος από τον πόλεμο, γινόταν λόγος για "δίκαιη ειρήνη" (λες και ... υπάρχει άδικη, αλήθεια), αλλά και πάλι δεν την αντιλαμβάνονταν όλοι με τον ίδιο τρόπο. Η επίδραση και από τις εξελίξεις με την επανάσταση των μπολσεβίκων στη Ρωσία είναι προφανής και συνεχής. Από τη μια ο αντίκτυπος από τη ρωσική επανάσταση συνέβαλε θετικά στο ανέβασμα της ταξικής συνείδησης των γερμανών εργατών (θυμίζουμε την εξέγερση της ομάδας "Σπάρτακος" και τη δολοφονία των Κάρλ Λίμπνεχτ και Ρόζας Λούξεμπουργκ τον Ιανουάριο του 1919, τις συνεχείς εξεγέρσεις σε όλη τη δεκαετία του '20, αλλά όμως και την αδιαλλαξία του Κομμουνιστικού Κόμματος σε θέματα συνεργασίας και αντίληψης/πρόβλεψης του κινδύνου ανόδου των εθνικοσοσιαλιστών στη Γερμανία, που έβλεπε εχθρούς όλους τους άλλους και το 1929 έκανε λόγο για σοσιαλφασισμό). Από την άλλη, οι σοσιαλδημοκράτες φοβούνται αντεπανάσταση από τους αριστερούς, οι Ανεξάρτητοι Σοσιαλδημοκράτες διαχωρίζουν τη θέση τους από τους Σπαρτακιστές με τους οποίους αρχικά ήταν στο ίδιο κόμμα ενώ στη συνέχεια προσχώρησαν ή συμμάχησαν με τους σοσιαλδημοκράτες.

Ο συγγραφέας αναφέρεται με λεπτομέρειες σε όλες τις διεργασίες στη διάρκεια των χρόνων αυτών, στην εμφάνιση και δράση των πολλών κομμάτων από τον δεξιό, τον κεντρώο, τον σοσιαλδημοκρατικό και τον αριστερό χώρο, στις συμμαχίες που διαμορφώνονταν σε κάθε νέα εκλογική αναμέτρηση, δίνοντας ιδιαίτερη σημασία στα ζητήματα που υπήρχαν και που οδηγούσαν (κατά την γνώμη του) στις καταστάσεις που περιγράφει. Η οικονομική κρίση που κορυφώθηκε σε όλο τον κόσμο στο τέλος της δεκαετίας, οπωσδήποτε επηρέασε καταλυτικά την κατάσταση και στη Γερμανία.

Έχει σημασία να δει κανείς τους τρόπους δράσης και στρατολόγησης παραστρατιωτικών ομάδων, κύρια μέσα από τους εργάτες και τους αγρότες, που χρησιμοποιεί το κόμμα των εθνικοσοσιαλιστών. Προβάλλει οράματα "σοσιαλιστικά", καταφερόμενο υποκριτικά ενάντια στους πλούσιους και υποδεικνύοντας τους Εβραίους ως τους αίτιους της οικονομικής συμφοράς  των φτωχών λαϊκών στρωμάτων. Ταυτόχρονα, κολακεύει τους αγρότες, στηριζόμενο στο ισχυρό αίσθημα ιδιοκτησίας τους και προβάλλει ως ο προστάτης τους απέναντι στον μπολσεβικισμό. Εννοείται ότι συνοδεύει όλα αυτά με ισχυρότατες δόσεις ακραίου εθνικισμού και δήθεν φυλετικής ανωτερότητας, ενώ συγχρόνως κλείνει το μάτι στη μεγάλη αστική τάξη, στην οικονομική στήριξη της οποίας βασίζει τα σχέδιά του για την ανέλιξη στην εξουσία και τη δημιουργία του Γ' Ράιχ.

Τα κόμματα της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης άργησαν να αντιληφθούν το ρόλο του εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος, θεωρώντας ότι θα μπορούσαν να το χρησιμοποιήσουν στο πολιτικό παιχνίδι για τα μικροκομματικά τους συμφέροντα, αφού εκλογικά φαινόταν ακίνδυνο. Έτσι και επώασαν το αυγό του φιδιού, αφού το εθνικοσοσιαλιστικό κόμμα χρησιμοποίησε όλες τις δυνατότητες που του έδινε η δημοκρατία με απώτερο σκοπό να καταλάβει την εξουσία και να καταλύσει τους δημοκρατικούς θεσμούς στη συνέχεια. Είναι χαρακτηριστικό ότι από το 2,6%  που πήρε στις εκλογές του 1928, αξιοποιώντας την κοινωνική δυστυχία από το κραχ του 1929, αύξησε κατακόρυφα τα ποσοστά του και στις διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις ξεπέρασε το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα και έγινε πρώτο,  φτάνοντας στο 1933 να γίνει καγκελάριος ο Χίτλερ και το κόμμα του να πάρει 43,9% στις εκλογές του Μαρτίου 1933! Τα άλλα κόμματα απαγορεύτηκαν. Ο ναζισμός ήταν πλέον εκεί, ήταν στην Ευρώπη!

Ενδιαφέρον στο βιβλίο είναι η ιστορική συνέχεια που αναζητά ο συγγραφέας, κάνοντας αναφορές στην επανάσταση του 1848, στον Φρειδερίκο Γουλιέλμο Δ' και στο εκλογικό σύστημα που είχε θεσπίσει στην Πρωσία το 19ο αιώνα, στην εποχή του Βίσμαρκ ψάχνοντας για αναλογίες, αλλά και στα εθνικά/εδαφικά ζητήματα ανάμεσα σε Γερμανία, Γαλλία, Πολωνία, Αυστρία, Πρωσία, Ρωσία. Σε κάθε περίπτωση, διατυπώνει τους προβληματισμούς του για τους τρόπους που λειτούργησε η Δημοκρατία της Βαϊμάρης, άλλοτε αφήνοντας ερωτηματικά και άλλοτε απαντώντας ο ίδιος.

Ο Πρόεδρος Έμπερτ (προερχόμενος από το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα) δήλωνε το 1919: "Είμασταν στην κυριολεξία διαχειριστές της πτώχευσης του παλαιού καθεστώτος".  Και αναρωτιέται ο συγγραφεάς: "Τι θα γινόταν αν δεν θεωρούσαν τους εαυτούς τους διαχειριστές της πτώχευσης του παλαιού καθεστώτος, αλλά πατέρες και θεμελιωτές μιας δημοκρατίας;" Και οι απαντήσεις ποικίλλουν ...

Ο επίλογος και το χρονολόγιο στο τέλος του βιβλίου συμβάλλουν στην ανακεφαλαίωση και περιληπτική παράθεση όλων των γεγονότων, αληθινά πολύ χρήσιμο βοήθημα για τον αναγνώστη.

Τέλος, οφείλω να παραπέμψω στη σχετική σελίδα της Biblionet, όπου περιλαμβάνονται κείμενα και κριτικές από εφημερίδες για το βιβλίο, και φυσικά εκεί κανείς μπορεί να βρει ποικιλία απόψεων για το βιβλίο, για τον συγγραφέα και για την εποχή που περιγράφει. 

Το βιβλίο σε κάθε περίπτωση είναι πολύ ενδιαφέρον και πολύ χρήσιμο, χρειάζεται όμως προσοχή στις αναλογίες. Τότε, η Γερμανία βγήκε από έναν πόλεμο που η ίδια προκάλεσε, η ενοχή λοιπόν υπήρχε. Από την άλλη όμως, αναρωτιέται κανείς, ποιο είναι το αποδεκτό όριο αποπληρωμής της ενοχής και ποιο είναι το όριο πριν συναντήσει τον ρεβανσισμό; Δεν είμαι ιστορικός, ούτε πολιτικός, είμαι σκεπτόμενος πολίτης, που θέλω την αλλαγή, που ελπίζω, που "θέλω να είμαι συνεπής στα όνειρά μου" όπως έγραφε το σύνθημα στον τοίχο της Ιπποκράτους... 

Κάτω ο φασισμός! Ποτέ πια φασισμός!

"Ικέτες 2012", μικρή ιστορία της μεταπολίτευσης

Μια όμορφη ταινία από τους Κινηματογραφιστές σε κρίση. Την βρήκα στο ιστολόγιο lexilogia με τίτλο της ανάρτησης "Ορφέας Ζαφειρόπουλος στο παραβάν βλέπει όνειρο..." Συγκινήθηκα φέρνοντας στη μνήμη μου και τον καλό μου φίλο, συνάδελφο και συναγωνιστή Μάνθο, πατέρα του Ορφέα. Κρίμα που έφυγε νωρίς...

2 Ιουνίου 1941

"Μας εμαζέψανε όλα τα γυναικόπαιδα και μας εβάλανε απέναντι από τσ' άντρες του χωριού που χανε στήσει στη σειρά, εκειδά που 'ναι το μνημείο. Εκτελέσανε όλους από 18 και πάνω, ήτανε και τα κακορίζικα τα διγαλάκια, δυο αδέρφια, 23 εκτελέσανε τότες. Τσ' είχανε πάνω στο ρέμα κιεπέφτανε στο λάκκο. Έναν αφήσανε για να τσι θάψει... Την ίδια μέρα κάνανε εκτελέσεις και στην Αγιά και στο Πατελάρι..."

Έτσι μου διηγήθηκε η μάνα μου τι έγινε στο χωριό της το Κυρτωμάδο, εκείνη την αποφράδα μέρα του Ιούνη 1941. Έτσι έγινε σε πολλά χωριά του νομού, έτσι έγινε στο Κοντομαρί, έγινε στην Κάνδανο που την κάψανε ολόκληρη. Ως πού μπορεί να φτάσει η αγριάδα του ανθρώπου!

Ποτέ πια φασισμός!

Το Κυρτωμάδο (ή ο Κυρτωμάδος όπως το αναφέρει ο Στ. Σπανάκης) είναι ένα μικρό χωριό δίπλα στην Αγιά και κοντά στον Αλικιανό, με πολλά νερά (περνά ο Κερίτης ποταμός) και πολλά πλατάνια, γεμάτο πορτοκαλιές και λεμονιές